دانشگاه آکسفورد فاز اول آزمایش بالینی واکسن جدید HIV را به تازگی آغاز کرده که هدف آن بررسی میزان امنیت زیستی، مقاومتپذیری و ایمنیزایی واکسن HIVconsvX است.
واکسن گفته شده از چندین بخش آنتیژنی تشکیل میشود و طیف وسیعی از سویههای ویروس HIV-1 را هدف قرار میدهد. در صورت موفقیت، میتوان از این واکسن در بیشتر نواحی جهان برای مقابله با شیوع اچآیوی استفاده کرد. ۱۳ فرد سالم بدون آلودگی قبلی به ویروس در بازه سنی ۱۸ تا ۶۵ سال، اولین افرادی هستند که واکسن جدید آکسفورد را دریافت کردهاند. همچنین دوز دوم واکسن برای تقویت اثربخشی آن، چهار هفته پس از تزریق دوز اولیه، تجویز خواهد شد. آزمایش محققان دانشگاه آکسفورد، بخشی از طرح «ابتکار واکسن ایدز اروپا» محسوب میشود که پروژه همکاری بینالمللی با حمایت مالی از سوی کمیسیون اروپا است.
پروفسور توماش هانکه (Tomáš Hanke) و دکتر پائولا چیکونی (Paola Cicconi) از بخش ایمنیشناسی انستیتو جنر در دانشگاه آکسفورد و از اعضای آزمایش واکسن اچآیوی میگویند:
واکسن موثر برای ویروس اچآیوی در طی ۴۰ سال اخیر دست نیافتنی بوده است. این آزمایش اولین سری از ارزیابیها برای بررسی استراتژی جدید ساخت واکسن جهت پیشگیری در افراد سالم و همچنین درمان در افراد مبتلا است. دستیابی به مصونیت علیه اچآیوی امری بسیار چالش برانگیز است و بسیار مهم است که از قدرت آنتیبادیها و سلولهای ایمنی به صورت همزمان بهره بگیریم. شواهد محکمی وجود دارند که نشان میدهد دوزهای بسیار کم و غیرقابل شناسایی از ویروس میتواند مانع از سرایت آن در طی تماسهای جنسی شود.
علی رغم تمام تلاشها، کاهش میزان ابتلا به اچآیوی نتوانسته است طبق برنامهریزیهای قبلی پیش برود درحالی که هدفگذاری سازمان ملل در سال ۲۰۱۶ برای سال ۲۰۲۰، کمتر از ۵۰۰ هزار ابتلا در سال بوده است. با وجود عرضه داروهای ضد ویروس و درمانهای پیشگیریکننده، همچنان واکسن برای سویههای HIV-1 به عنوان بهترین راه حل شناخته میشود و به نظر میرسد تنها مسیر برای اتمام همهگیری ایدز در جهان باشد.
درحالی که بیشتر واکسنهای تولید شده برای اچآیوی روی تولید آنتیبادی از طریق سلولهای ایمنی رده B تمرکز دارند، واکسن HIVconsvX اقدام به القای پاسخ ایمنی در سلولهای ایمنی رده T میکند که میتوانند سلولهای آلوده به ویروس را از بین ببرند و از گسترش عفونت جلوگیری نمایند. محققان امید دارند که بتوانند نتایج تحقیقات خود را تا سال ۲۰۲۲ منتشر کنند. همچنین برنامههای مشابه برای شروع آزمایشها در سایر بخشهای اروپا، آفریقا و ایالات متحده در نظر گرفته شده است.