🔥 دسیکاتور چیست؟ کاربرد، انواع، روش استفاده و راهنمای خرید دسیکاتور

دسیکاتور چیست؟

دسیکاتور (Desiccator) یک محفظهٔ آزمایشگاهی درب‌دار و کاملاً آب‌بندی‌شده است که برای حفظ نمونه‌ها در محیطی خشک، بدون رطوبت و بدون آلودگی استفاده می‌شود.
وظیفه اصلی آن جلوگیری از ورود رطوبت و محافظت از نمونه‌هایی است که در برابر هوا، رطوبت یا آلودگی حساس‌اند.

⸻

کاربردهای دسیکاتور چیست؟

دسیکاتور در انواع آزمایشگاه‌ها (شیمی، میکروبی، داروسازی، تحقیقاتی و صنعتی) به کار می‌رود. مهم‌ترین کاربردها:
• خشک نگه‌داشتن مواد و نمونه‌ها
• سرد کردن بوته‌ها و ظروف پس از کوره یا آون
• نگهداری طولانی‌مدت مواد حساس به رطوبت
• توزین دقیق مواد بدون تغییر وزن ناشی از رطوبت
• جلوگیری از واکنش مواد با اکسیژن یا بخار آب
• محافظت از نمونه‌های حساس در هنگام انتقال

⸻

اجزای سازنده‌ی دسیکاتور

یک دسیکاتور استاندارد معمولاً از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
1. بدنه (کاسه): ساخته‌شده از شیشه یا پلی‌کربنات
2. درب محکم: معمولاً دارای رینگ آب‌بندی
3. واشر یا گسکت سیلیکونی: برای ایجاد خلأ و جلوگیری از ورود رطوبت
4. صفحه تخلخلی / پلیت سرامیکی: برای قرار دادن نمونه‌ها
5. محفظه زیر صفحه: محل قرارگیری ماده خشک‌کننده (Desiccant)
6. پیچ تخلیه هوا یا شیر خلأ (در مدل‌های وکیوم)
7. مَحفظه نگهدارنده دسیکانت

⸻

انواع دسیکاتور

دسیکاتورها بر اساس جنس و کاربری به چند نوع تقسیم می‌شوند:

1. دسیکاتور شیشه‌ای
• شفافیت بالا
• مقاومت شیمیایی عالی
• مناسب محیط‌های تحقیقاتی
• حساس‌تر به ضربه

2. دسیکاتور پلاستیکی (پلی‌کربنات / پلی‌پروپیلن)
• مقاومت بالا در برابر ضربه
• سبک‌تر و ارزان‌تر
• مناسب کارکرد روزمره و محیط‌های صنعتی

3. دسیکاتور وکیوم (خلأ)
• امکان ایجاد خلأ تا ۰٫۰۱ بار
• مناسب خشک‌کردن فوق‌العاده عمیق
• مناسب نمونه‌های بسیار حساس

4. دسیکاتور معمولی (Non-vacuum)
• مناسب نگهداری ساده نمونه‌ها
• کاربرد پرشمار در دانشگاه‌ها و آزمایشگاه عمومی

⸻

مراحل گذاشتن ماده در دسیکاتور (روش صحیح)

برای استفاده اصولی و جلوگیری از ورود رطوبت:

1. خشک‌کننده (سیلیکاژل، کلریدکلسیم، فسفرپنتاکسید) را داخل محفظه قرار دهید.
2. صفحه تخلخلی را روی آن بگذارید.
3. بوته یا نمونه داغ را از آون خارج و سریع داخل دسیکاتور قرار دهید.
4. درب را کاملاً ببندید تا خلأ طبیعی تشکیل شود.
5. صبر کنید تا نمونه به دمای محیط برسد (۱۵–۳۰ دقیقه).
6. اکنون می‌توانید نمونه را توزین یا نگهداری کنید.

⸻

دسیکاتور آزمایشگاهی

دسیکاتور آزمایشگاهی برای کنترل رطوبت و حفاظت مواد کاربرد اساسی دارد.
در آزمایشگاه‌های شیمی و داروسازی معمولاً برای:
• نگهداری مواد هیگروسکوپیک
• خشک‌کردن پودرها
• سرد کردن بوته‌ها پس از کوره
• آماده‌سازی نمونه برای توزین

استفاده می‌شود. بسیاری از استانداردهای آزمایشگاهی (ASTM, ISO) استفاده از دسیکاتور را برای برخی آزمون‌ها الزامی می‌دانند.

⸻

کاربرد دسیکاتور دقیقاً چیست؟

به‌طور خلاصه هدف اصلی دسیکاتور جلوگیری از تأثیر رطوبت بر نمونه‌هاست.

این تأثیر ممکن است شامل:
• تغییر وزن
• ایجاد واکنش شیمیایی
• رشد میکروبی
• فساد نمونه
• تخریب ساختار شیمیایی

به همین دلیل دسیکاتور یکی از ضروری‌ترین ابزارهای کنترل رطوبت در آزمایشگاه است.

تفاوت دسیکاتورهای شیشه‌ای و پلاستیکی

دسیکاتورهای شیشه‌ای و پلاستیکی هر دو برای ایجاد محیط خشک و بدون رطوبت در آزمایشگاه استفاده می‌شوند، اما از نظر جنس، مقاومت، شفافیت، قیمت و کاربرد تفاوت‌های مهمی با هم دارند.

1. جنس و ساختار

2. مقاومت حرارتی

3. مقاومت در برابر ضربه

4. شفافیت دید

5. وزن

6. سازگاری شیمیایی

7. قیمت

8. کاربرد مناسب

نکات مهم نحوه استفاده و نگهداری از دسیکاتور

برای افزایش طول عمر و کارکرد دقیق:

• هرگز بوته بسیار داغ را داخل دسیکاتور شیشه‌ای قرار ندهید (شوک حرارتی می‌دهد).
• خشک‌کننده را مرتب احیا یا تعویض کنید.
• از وارد آمدن ضربه به دسیکاتور جلوگیری کنید.
• در دسیکاتور وکیوم هرگز از مواد فرار یا سمی استفاده نکنید.
• پس از هر بار استفاده، درب دسیکاتور را سریع ببندید.
• از تمیزکننده‌های اسیدی روی درب پلاستیکی استفاده نکنید.

⸻

خرید دسیکاتور

برای انتخاب و خرید دسیکاتور مناسب به موارد زیر دقت کنید:
• جنس: شیشه‌ای یا پلاستیکی
• نوع: خلأ یا معمولی
• حجم: ۲۰۰ میلی‌لیتر تا ۲۰ لیتر
• میزان تحمل دما
• نوع شیر خلأ (در مدل وکیوم)
• برند: IKA، Duran، Kartell، AzmaCo، Glassco و…
• ضمانت کیفیت و نشکن بودن

فروش دسیکاتور

جهت خرید مستقیم از واردکننده و دریافت مشاوره تخصصی رایگان، همین حالا با علمینو تماس بگیرید.
انواع دسیکاتور شیشه‌ای، پلاستیکی و وکیوم با بهترین قیمت و ارسال فوری سراسر کشور.

⸻

❓ سوالات متداول (FAQ)

آیا دسیکاتور نیاز به ماده خشک‌کننده دارد؟

بله، بدون خشک‌کننده عملکرد کامل ندارد.

بهترین ماده خشک‌کننده چیست؟

سیلیکاژل رنگی بهترین گزینه است زیرا زمان احیای آن مشخص و استفاده از آن آسان است.

آیا می‌توان دسیکاتور را درون آون قرار داد؟

خیر، مگر در مدل‌های خاص مقاوم به حرارت.