تاریخچه میکروبیولوژي :
علم میکروب شناسی با اختراع میکروسکوپ در قرن هفدهم توسط آنتونی وان لیون هوك ( 1723- 1632 )در هلند آغاز گردید. او با مشاهدات خود بر روي آب برکه، بزاق، خلط و… براي اولین بار موفق به مشاهده و کشف دنیاي میکروارگانیسم ها شد. او نتایج مشاهدات خود را به انجمن سلطنتی انگلستان گزارش نمود. دوران شکوفایی میکروب شناسی با فعالیت هاي علمی پاستور (1895-1823 ، (شیمیدان فرانسوي بر روي پدیده تخمیر آغاز شد. پاستور را پدر علم میکروب شناسی نامیده اند. او نظریه تولید خود به خودي موجودات زنده را رد کرد و ثابت کرد که تخمیر یک فعالیت بیولوژیک و نه صرفا شیمیایی است و توسط بعضی از انواع میکروارگانیسم ها ایجاد می شود. او نقش میکروارگانیسم ها در ایجاد بیماري و فساد مواد غذایی را نشان داد و براي کاهش میکروارگانیسم ها در مواد غذایی روشی را پیشنهاد داد که بعد ها پاستوریزاسیون نام گرفت. پاستور واکسیناسیون را که به شکل تجربی از زمان ادوارد جنر (1823 -1749 (وجود داشت بر یک مبناي علمی استوار ساخت و براي اولین بار واکسن هایی علیه سیاه زخم و هاري تولید کرد.
در همین دوران یک پزشک آلمانی به نام رابرت کخ (1910 – 1843 (به میکروب شناسی علاقه مند شد. از مهمترین فعالیت هاي علمی کخ معرفی اصول چهارگانه اي است که براي تایید بیماري زا بودن یک میکروب مشخص الزامی است. کخ بهمراه همکاران خود موفق شد روش هاي آزمایشگاهی میکروب شناسی را بهبود بخشد. براي مثال معرفی محیط هاي کشت جامد با استفاده از نوعی پلی ساکارید دریایی به نام آگار و نیز ابداع ظروف پتري (پتري دیش) از ابتکارات تیم تحقیقاتی او بود. رابرت کخ باکتري هاي مولد سیاه زخم، وبا و نیز باکتري مولد سل را کشف کرد و بدین سبب در 1905 موفق به کسب جایزه نوبل در پزشکی شد. رابرت کخ را یکی از پایه گذاران اصلی علم میکروب شناسی می شناسند. به دلیل حجم گسترده ي فعالیت هاي میکروب شناسی و کشف بسیاري از میکروارگانیسم ها در دوران پاستور و کخ، این دوران (1914-1857 (به نام عصر طلایی میکروب شناسی نامیده شده است. در 1928 الکساندر فلمینگ (1955 – 1881 ،(پزشک انگلیسی پنی سیلین را کشف کرد. این آنتی بیوتیک سپس در سال 1943 به عنوان اولین آنتی بیوتیک به تولید انبوه رسید و در درمان سربازان در اواخر جنگ جهانی دوم بکار گرفته شد و بدین ترتیب عصر آنتی بیوتیک ها آغاز گردید.
در گذشته و قبل از شناسایی میکروبها، کلیه موجودات زنده به دو دسته گیاهان و جانوران تقسیم می شدند بتدریج و با توسعه زندگی، بشر در برابر علت بسیاري از حوادث و وقایع خود را ناتوان می دید مثلاً اینکه چگونه انسان به بیماریهاي مختلف مبتلا می گردد و یا اینکه علت فساد مواد غذایی چیست و چگونه باید آنها را نگهداري کرد بعد از کشف اولین میکروسکوپ، بشر در کمال تعجب پی به وجود موجودات زنده ریزي برد که می توانستند پاسخگوي بسیاري از سؤالات بی پاسخ او باشند. این موجودات ریز که با چشم غیر مسلح قابل رؤیت نیستند، میکروارگانیسم( موجودات ذره بینی ) نامیده شده، بتدریج جاي خود را در طبقه بندي موجودات زنده پیدا کردند. اصطلاح میکروبیولوژي، از سه کلمه میکرو(Micro (به معناي کوچک، بیو (Bio (به معناي زندگی و حیات و لوژي (Logy (به معناي علم و شناسایی تشکیل شده است. بنابراین علم میکروبیولوژي عبارت است از شناسایی موجودات ریز ذره بینی و آگاهی از قوانین حاکم بر زندگی آنها و نیز بررسی تأثیرات متقابل آنها بر سایر موجودات زنده و محیط پیرامون خود . شناخت خصوصیات زیست محیطی میکروبها باعث گردیده تا انسان از صفات و اثرات مفید آنها در جهت افزایش کیفی زندگی خود سود جسته، از طرفی راههاي مقابله با تأثیرات منفی آنها را پیدا نماید. بدین ترتیب پیش بینی می شود که در آینده، کشورهایی که احاطه بیشتري بر علم میکروبیولوژي دارند، در زمینه هاي مختلف علمی، سیاسی، اقتصادي و حتی نظامی و … از قدرت بیشتري برخوردار باشند . میکروبها اثرات مثبت یا منفی زیادي در زندگی انسانها دارند به عنوان مثال مهمترین عامل فساد مواد غذایی می باشند. با توجه به محدود بودن تولید فراورده هاي غذایی، انسان ناچار به مقابله با انواع عوامل فساد و به ویژه عوامل فساد میکروبی می باشد از سوي دیگر بسیاري از بیماریها و مسمومیتهاي غذایی ناشی از فعالیت میکروارگانیسم ها می باشند ، همچنین میکروارگانیسم ها اثرات مطلوب زیادي در مواد غذایی نیز
دارند بسیاري از فرآورده هاي غذایی فقط توسط فعالیت میکروارگانیزمها تولید می شوند. بنابراین شناخت خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی میکروارگانیزمها براي یک متخصص صنعت غذایی امري ضروري می باشد .
همگام با توسعه سایر علوم و پیدایش میکروسکوپهاي دقیق و پیشرفته، علم میکروبیولوژي نیز وسعت یافت و شامل شاخه ها و گرایشهاي مجزایی گردید مانند: میکروبیولوژي عمومی، پزشکی، کشاورزي، غذایی، دامپزشکی و … هر یک در زمینه مسایل مربوط به خود بحث می کنند .