Pycnometer پیکنومتر

پیکنومتر امکان اندازه گیری حجم و چگالی اشیاء جامد را به روش غیر مخرب فراهم می کند. با استفاده از اصل Archimedes از جابجایی سیال و قانون بویل از روابط فشار حجم ، به ترتیب ، برای پیکنومتر مایع و گاز انجام می شود.

پیکنومتر یک وسیله ی آزمایشگاهی شبیه بالن ژوژه روداژدار میباشد که درپوش روداژدار آن دارای یک شیار باریک و باز درون خود میباشد، از این وسیله در تعین چگالی مایعات در دماهای متفاوت همچنین تعین انبساط ظاهری مایعات با تغییرات دمای محیط استفاده می‌کنند.

درعمل پیکنومتر را از مایع پر می‌کنند و سپس در پوش آن را میگذارند، وجود شیار باعث میشود که مقدار اضافی مایع از آن بیرون بریزد و حجم مایع دقیقا برابر حجم پیکنومتر باشد که در روی آن نوشته شده است تفاوت جرم پیکنومتر خالی و پر از مایع، جرم مایع درون پیکنومتر را تعیین می‌کند، حال چگالی مایع قابل محاسبه است.

کاربرد و طرز استفاده پیکنومتر

برای اندازه گیری چگالی یک مایع، ابتدا و در مرحله ی اول، جرم پیکنومتر خالی را بدست می آوریم. در مرحله ی دوم پیکنومتر را پر از آب مقطر می کنند و درپوش آن را می گذارند. با استفاده از یک ترمومتر، دمای محیط را نیز اندازه می گیرند. حال جرم پیکنومتر پر از آب مقطر اندازه گرفته می شود. در مرحله ی سوم پیکنومتر را از مایع مورد نظر پر می کنیم طوریکه وقتی در آن را بر روی آن می گذاریم، مقدار اضافی آن از شیار بیرون بریزد. حال جرم پیکنومترِ پُر را به کمک همان ترازوی قبلی بدست می آوریم. تفاوت جرم پیکنومتر خالی و پیکنومتر پر،جرم مایع مورد نظر می باشد. حجم آن هم که در مرحله ی دوم مشخص شد. به کمک رابطه ی d=m/v و تقسیم کردن مقدار جرم به حجم، چگالیِ ماده ی مورد نظر به دست می آید